وقتی فاصله، فاجعه خلق می نماید - وبلاگ عینک پرادا

به گزارش وبلاگ عینک پرادا، در تعریف اُسطرلاب گفته اند وسیله ایست که در زمان های کهن، برای مشاهده وضع ستارگان و تعیین ارتفاع آنها در افق به کار می رفته است.

آنچه از این توضیح مختصر بر می آید دغدغه ای به نام توضیح فاصله است؛ چیزی که نه تنها ستارگان آسمان، بلکه انسان های روی زمین هم به آن دچار هستند و به نظر می رسد همین کانسپت، یعنی فاصله و بی مهری بین آدم های همخون (اعضای یک خانواده) ایده اولیه صدرا صباحی، نویسنده و کارگردان نمایش اسطرلاب بوده که این روزها روی صحنه ناظرزاده کرمانی پیش چشم مخاطبانِ ناچار به رعایت فاصله در روزهای کرونایی، گذاشته شده است.

قدیمی ها می گویند باید از نگاه مستقیم به قرص ماه کامل پرهیز کرد، چرا که جنون می آورد. کاراکتر به نوعی مجنون نمایش اما، از همان ابتدا نگاه ها را به خود جلب می نماید؛ او تنها کسی ست که سعی می نماید با دیگر کاراکترها نوعی از ارتباط را برقرار کند، یعنی دقیقا همان فعل انسانی محترم که دیگران از انجامش عاجز هستند. اگر میثم و مهدی و زری و مژده تنها به دلیل یک هدف عظیم مادی یعنی به دست آوردن اسطرلاب به نام ارث گرانقیمت خانوادگی دور هم جمع شده اند، الی، دخترک به اصطلاح آسیب دیده ذهنی، طالب توجه تک تک آنهاست، گاهی با سوت زدن و گاهی با دعوت خواهرها و برادرهایش به بازی کردن؛ و اصلا مگر تمام این زندگی که در بستر دنیای فانی جریان دارد، یک بازی نیست؟ حرف درست را همان انسان زایل عقل داستان است که دارد بی صدا فریاد می کشد.

دیالوگ ها عامدانه تکرار شونده اند، شاید قرار است دور تسلسلِ عبثی برای ما شیرفهم گردد تا به موجب آن بیشتر به یاد تمایلات مبتذل خودمان بیفتیم، تمایلاتی از جنس خانه عظیمتر، حساب بانکی فربه تر، حال موقتیِ خوش تر.

بازی ها، رئالیته دلچسبی را با خود دارد، یک ویژگی مهم که وقتی پای طنز به میان می آید، احتمال فراموش شدنش بیشتر است اما تیم بازیگران اسطرلاب رعایتش نموده اند و این رعایت، نقطه قوت کار شده است. مخاطب می خندد بدون آن که او را به سطحی گری نزدیک نموده باشند.

آنچه باعث می گردد پس از سرانجام کار همچنان به آن فکر کنی، یادآوری خلق فاجعه ایست که شاهدش بوده ای. در یک داستان (در یک زندگی) تنها کسی که کوشش می کرد در لحظه زیبای اکنون زندگی کند، به عدم پیوست؛ او تنها کسی بود که می کوشید فاصله ها را از میان بردارد ولی ستاره پرفروغ خودش خاموش شد و این قصه تکراری، برای ما انسان های لاجرم زیسته در دنیای مدرن امروز، زیادی تکراری، زیادی غم انگیز و زیادی فاجعه بار است.

سارا کنعانی - نویسنده و روزنامه نگار / وبلاگ عینک پرادا