سلامت، قربانی رژیم های غیر علمی(5) - وبلاگ عینک پرادا

به گزارش وبلاگ عینک پرادا، متابولیسم یا سوخت و ساز بدن به فرایند فعالیت های مختلف و فعل و انفعالات شیمیایی و مکانیکی گسترده ای اتلاق می شود که به یاری آن بدن انسان می تواند موادغذایی میل شده یا گازهای استنشاقی یا فراوری شده را جابجا و بعلاوه تمام مواد مغذی مصرف شده را تجزیه و ترکیب نموده و به مصرف برساند. گر چه اطمینان دارم همه شما عزیزان کم و بیش به رخدادهای دریافت و مصرف و تجزیه و ترکیب مواد مغذی موجود در گروه های غذایی واقف می باشید،

سلامت، قربانی رژیم های غیر علمی(5)

نویسنده: سید ضیاء الدین مظهری

راهکارهای علمی و عملی دکتر مظهری در کاهش وزن

اگر می خواهید به طور اصولی و اساسی به جنگ کیلوهای اضافه خود اقدام نمایید موارد زیر را دقیقاً مطالعه فرمایید:

مفهوم سوخت و ساز و دریافت و مصرف انرژی:

متابولیسم یا سوخت و ساز بدن به فرایند فعالیت های مختلف و فعل و انفعالات شیمیایی و مکانیکی گسترده ای اتلاق می گردد که به یاری آن بدن انسان می تواند موادغذایی میل شده یا گازهای استنشاقی یا فراوری شده را جابجا و بعلاوه تمام مواد مغذی مصرف شده را تجزیه و ترکیب نموده و به مصرف برساند. گر چه اطمینان دارم همه شما عزیزان کم و بیش به رخدادهای دریافت و مصرف و تجزیه و ترکیب مواد مغذی موجود در گروه های غذایی واقف می باشید، ولی بی مناسبت نمی دانم که به طور شماتیک و به ساده ترین وجه ممکن مثالی را برای شما ترسیم نمایم.

دستگاه گوارش ما از لب، دهان، دندان، زبان، زبانچه، غدد بزاقی، مری، معده، دوازدهه، روده کوچک و بزرگ و ضمائم گوارشی کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده تشکیل شده است. غذاهای پخته یا خام در شروع به وسیله دندان ها جویده شده و با بزاق آغشته می گردد و به وسیله مری به معده فر ستاده می گردد و در معده و روده ها مواد قندی مرکب به تک قندی ها (مثلاً نشاسته به گلوکز یا دوقندی ها به گلوکز و فروکتوز یا گلوگز و گالاکتوز و...) تجزیه می شوند. چربی ها هم گرچه در آب محلول نمی باشند، ولی به یاری صفرا امولسیون شده و با یاری آنزیم های دیگری به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه می گردند. پروتئین های مختلف هم اعم از گیاهی و حیوانی طی مراحل مختلف به اسیدهای آمینه تجزیه و تبدیل و تغییر فرم می دهند. مواد تجزیه شده یا مستقیماً جذب شده و یا به کبد حمل می شوند و به وسیله کبد یا به مصرف احتیاج فوری بدن رسانیده می شوند و یا آماده ذخیره می شوند. قندهای موجود در مواد غذایی فوراً به مصرف فراوری انرژی رسانیده می شوند یا به صورت گلیکوژن یا نشاسته حیوانی در عضلات و کبد ذخیره می گردند، ولی متاسفانه ظرفیت ذخیره گلیکوژن کبد و عضلات بدن ما بسیار کم است و قندهای مازاد بر احتیاج بدن به وسیله چرخه های دیگر بصورت چربی درآمده و بدون محدودیت، چربی های فراوری شده بصورت بافت چربی ذخیره و انبار می گردند، حتی پروتئین مصرفی تبدیل شده به اسیدهای آمینه هم اگر بیش از احتیاج بدن باشد بصورت چربی درآمده و در بافت های چربی بدن جا خوش می نماید. در واقع انبار ذخیره ای بدن، همه مواد مغذی مصرفی مازاد بر احتیاج بدن را در خود جای می دهد.

نقش تیروئید در فرآیندهای سوخت و سازی بدن:

هورمون فراوریی غده تیروئید تنظیم نماینده میزان سوخت و ساز بدن می باشد و کوچک ترین افزایش میزان فراوریات آن یا پرکاری تیروئید به افزایش اشتها و احتیاج به دریافت غذای اضافی ولی عدم وزن گیری و حتی کاهش وزن توأم با تحریک پذیری، عصبانیت و بی قراری ناشی از سرعت بخشیدن به میزان کاتابولیسم و سخت بدن منجر می گردد.

برعکس کاهش فعالیت این غده و ابتلا به کم کاری تیروئید به کاهش یافتن سوخت بدن و افزایش وزن توأم با بی حالی و خواب آلودگی، پف کردن چشم ها و صورت و یبوست خفیف می انجامد، لذا هرگونه اختلال در عملکرد غده تیروئید موجبات صدمه تماشا سلامتی جسم و در هم ریختگی مغز و اعصاب را فراهم می آورد و باید فوراً تحت نظر متخصصین غدد درون ریز تحت کنترل و درمان قرار داده گردد.

انرژی و یا کالری های دریافتی چگونه به مصرف می رسند؟

تقریباً 60درصد انرژی دریافتی بدن به مصرف فعالیت های غیرارادی حیات بخش می رسد که فعالیت مداوم قلب، ریه، مغز و حفظ حرارت بدن در مرز 37 درجه و خیلی از اعمال دیگر را به انجام می رساند. این میزان انرژی را انرژی بازال یا پایه نام نهاده اند که با وجود عدم فعالیت های بدنی و مغزی ارادی باید امین گردد. میزان انرژی پایه هر فردی بصورت سرانگشتی از ضرب کردن 22در وزن بدن در خانم ها و 24/4در آقایان مشخص می گردد. مثلاً اگر بانویی63کیلوگرم وزن داشته باشد، میزان انرژی پایه او تقریباً 1386کیلوکالری می باشد. این میزان انرژی فقط به مصرف فعالیت های غیر ارادی او در حالت سکون و بدون حرکت و حتی تفکر رسیده و کوچک ترین تغییر شرایط و حرکت احتیاجمند انرژی بیشتری می باشد. به همین ترتیب در خصوص آقایی با وزن 63کیلوگرم، میزان انرژی پایه 1512خواهد بود. در ضمنً هر چه وزن افراد سنگین تر باشد، به همان نسبت به میزان انرژی پایه آنها هم افزوده می گردد. مثلاً اگر بجای 63کیلوگرم 90کیلوگرم وزن داشته باشند، به ترتیب خانم ها 1980کیلوکالری و آقایان 2160کیلوکالری در حالت سکون و عدم تحرک احتیاج دارند که وزن خودشان را ثابت نگه دارند، البته اگر فعالیت دیگری هم داشته باشند، با توجه به میزان فعالیت، انرژی پایه آنها درصدی افزوده تر می گردد.

نقش آب در سلامتی و حفظ شادابی بافت های مختلف بدن:

تمام فعل و انفعالات جذب و انتقال مواد مغذی و دفع ترکیبات مضر یا مازاد بر احتیاج بدن و تنظیم حرارت احتیاجمند آب می باشند و هر فردی باید برای حفظ سلامتی خود به میزان کافی آب بنوشد یا به وسیله مصرف مواد غذایی حاوی مایعات، احتیاج روزمره خود را پوشش بدهد که حداقل میزان آن در شرایط متعارف دو لیتر آب و مایعات مشخص شده است. برای تامین آب مورد احتیاج بدن منتظر احساس تشنگی نباشید. در هر موقعیت مناسب (صبح ناشتا، قبل از خوابیدن، در بین وعده ها و میان وعده ها)چه احساس تشنگی داشته باشید یا نداشته باشید، باید آب بنوشید(نه شربت، نوشابه و آبمیوه). افرادی که میلی به آب ندارند و بطور مرتب مایعات دریافت نمی نمایند، بدن آنها وقتی در معرض خطر کاهش شدید آب قرار می گیرد، احساس تشنگی را پدیدار می سازد.

تامین انرژی یا کالری مورد احتیاج بدن:

زمانی که درشت مغذی های حاوی انرژی(قندها، چربی ها و پروتئین ها) تجزیه می شوند و به سنگ بنای اولیه ساختار خود درآورده می شوند (تک قندی ها، اسیدهای چرب، گلیسرول و اسیدهای آمینه)، هر یک به منظور خاصی به مصرف رسانده می شوند یا در صورت عدم احتیاج ساختاری و یا تامین انرژی، بافت چربی به ذخیره آنها می پردازد. در فرایند سوخت ناشی از مصرف این ترکیبات، انرژی حرارتی آزاد می گردد که با واحد کالری سنجیده می گردد و گرچه اضافه ذخیره چربی ها دشمن زیبایی و سلامتی افراد تلقی می گردد، ولی بدن انسان احتیاج مشخصی به دریافت و ذخیره چربی دارد. مثلا دیواره سلول های بدن از فسفولیپیدها ساخته شده اند. فسفولیپیدها بدون دسترسی به چربی دچار اختلال حفاظتی و انجام صحیح وظیفه می گردند. بدن بانوان به میزان مشخصی از ذخایر چربی جهت حفظ امکان باروری و تنظیم علمکرد صحیح تشکیلات سیستم باروری محتاج می باشد. دلیل توصیه متخصصین تغذیه به رعایت مصرف روغن ها و چربی ها در حد مشخص شده (25 تا 30 درصد کل انرژی مورد احتیاج روزانه باید از محل چربی ها تامین گردد)از بابت تفاوت ذخیره آن با پروتئین و قند می باشد. مثلاً از صد کالری انرژی حاصل از چربی که مازاد احتیاج می باشد، 97درصد آن ذخیره می گردد. در صورتی که برای همین میزان انرژی حاصل از قندهای مرکب، فقط 77 کالری در صد کالری ذخیره می گردد.

منبع: دنیای تغذیه شماره 110

منبع: راسخون